Neska batek Braulia ezagutu du, erregina amerikarra, eta txundituta geratu da haren amaigabeko dantza ikustean. Hura bezalakoa izan nahi luke, hark bezala dantzatu. Ezin, ordea: entzumenik gabe jaio zen, eta ezin doinuari jarraitu. Orduan, alde egin du handik. Halako batean, txotxongilolari batekin topo egin du, eta hark lagunduko dio dantzatzeko amets hori gauzatzen.

Urtero, sanferminak hasi aurreko egunetan, Maitek bere erraldoi eta buruhandi bilduma ateratzen du. Braulia du denetan gustukoena, eta ez du ulertzen zergatik joan behar duen beti azkena ilaran. Zergatik ezin dira erreginak erregeen aurretik ibili? Baina agian iritsi da gauzak aldatzeko unea, ezta?

Chayna eta Kande ahizpak Afrikako herrixka batean jaio ziren. Orain, Iruñean bizi dira, eta oso gogoko dituzte sanferminak, batez ere… Larancha-la! Biak, lagun batzuekin batera, dantza bat prestatzen ari dira haren omenez. Lortuko al dute erraldoiari erakustea?

La protagonista de este cuento lleva muchos meses preparándose para correr el encierro; nos cuenta cómo son esas horas previas al lanzamiento del cohete, la felicidad y el miedo que la acompañan antes de que se escuchen los primeros golpes de las pezuñas contra el asfalto.

Maialenek entzierroa korritu nahi du, baina aitonak ezetz, neskek ezin dutela esan dio. Amonak, berriz, bilobaren alde egin du, eta Iratxoerrin ere sanferminak ospatzen direla kontatu dio. Han, iratxo neska batzuk –Puck izeneko bat tartean– alkatearen aurka altxatuko dira, Minotauro urdinen entzierroan parte hartzen uzten ez dielako.

Una niña descubre a Braulia, la reina americana, y queda hipnotizada con su baile incansable. Quiere ser como ella, quiere bailar como ella, pero no lo consigue: nació con los oídos cerrados y no puede seguir la melodía. Entonces, huye hasta que se encuentra a una titiritera, quien la ayudará a hacer realidad su sueño.

Marula es una niña especial. Acaba de llegar al colegio y los nuevos compañeros no quieren ser sus amigos. La mañana del txupinazo ocurre algo extraordinario. ¡El mundo se pone del revés!

Un profesor cuenta a sus alumnos la historia de cómo surgieron los kilikis; el accidente de Caravinagre, el más querido, y la aparición estelar de Riberito. Sin olvidarse de «las kilikas», que lograron entrar en la Comparsa hasta formar un grupo de doce.

«Lasai egoteko, minik ez duela ematen eta ni emakume indartsua naizela munduari aurre egiteko. Super indartsua, aizu, baina hemen nago burdinazko helduleku bati lotuta eta zulo sakon batekin izterrean. Baina ondo, e! Eta animotsu, gaur ez bainaiz hilko. Renteriari esan diot odola ez nahasteko, eta superbotereren bat duen norbaiten odola pasatzeko. Spider Woman edo Bat Woman izateko aukera eman diezadatela. Barre egin du, Superni izatearekin konformatu beharko dudala, eta ez arduratzeko, odol-bankutik fresko-fresko ekarriko didatela odola».

Igandea da, baina beste edozein egun izan zitekeen. Asteazkena edo osteguna. Inork ez du ospitalean sartu nahi igandeetan; asteazken edo ostegunetan ere ez. Inork ez du ospitaleetan sartu nahi. Zer gertatzen da, baina, aukerarik onena denean?
Eleberriko narratzaileak dagoeneko troka bilakatu den zuloa dauka haragi bizian. Infiniturantz doan hamar zentimetro zabaleko zauria izterrean. Mina barrurantz egiten duen uhina gero eta handiagoa da. Hondoratzear dagoen baporea da narratzailea. Zeri eutsi diezaiokegu zulo sakonera goazenean?
Ospitaleko Larrialdietako errezelek sortutako gelatxo batean sartu dute narratzailea; bakarrik, hara zelan heldu den oso ondo ez dakiela. Noraezean dago, galduta... Zelan biziraun, zure kontroletik kanpo dagoen egoera batean? Zerk eman diezazuke patxada egoera asaldatu honetan?
Ezinegon horretatik abiatzen da autorea bere lehen eleberri honetan. Bizitzaren atakan jarri du narratzaile protagonista, eta arma gisa ironia eta umorea eman dizkio.
 

Jokin Erkorekak liburu bat idatzi du harrimenezkoa eta kultua, sentibera eta gordina. Asko irakurri dutenen lanak izan ohi dira horrela; denbora baino lehen nostalgia bihurtuak. Hemen ez dago lehenaldirik ez etorkizunik, oraina baino ez. Sortu berri den banda baten antzera, berea ez da soilik erritmoa, ez da soilik letra. Estetika bat da, garaje bat, mundu bat, kontatu diguten mundua baino ederragoa batzuetan, itsuski ederragoa beste batzuetan. Publikoak amaieran beste bat eskatuko du: beste poema bat.

Igor Estankona

                 Has gaitezen
                 behar bezala:

                alboratu eginen naiz
                txinaurrien eresia ez oztopatzeko,
                bide emateko eguzki-inar erradiaktiboei,
                barruan entzun dadin kanpoko iskanbila